Bibliodrama
VERHALEN
Twee monniken
Verhaaltekst
Ooit kwamen twee Tibetaanse monniken tijdens hun pelgrimage bij een woest stromende rivier.
Ze zagen een lelijke oude melaatse vrouw op de oever zitten, die om een aalmoes smeekte.
Toen de monniken dichterbij kwamen, smeekte ze de beide geestelijken haar de rivier te helpen oversteken.
De ene monnik voelde, instinctief weerzin; vol afkeer trok hij zijn lange, wapperende kloostermantel om zich heen,
waadde alleen de rivier in en bereikte snel de overkant.
Daar overwoog hij of hij wel de moeite zou nemen om te wachten op zijn achtergebleven vriend,
omdat hij niet zeker wist of de andere monnik de melaatse vrouw in de steek zou laten
of de reis wilde voortzetten samen met haar.
De andere monnik had echter medelijden met de afgeleefde oude heks
en er bloeide een vanzelfsprekend mededogen op in zijn hart.
Hij pakte het melaatse schepsel op, hees haar op zijn rug
en liep met moeite de rivieroever omlaag en het kolkende water in.
Uiteraard had zijn broeder monnik veilig de overkant bereikt voordat de zwaarbeladen lama,
zijn smerig bundeltje vodden en beenderen torsend, ook maar het midden van de stroom had bereikt.
Toen gebeurde er iets verbazingwekkends.
In het midden van de stroom, juist toen het lastigste stukje zich scheen aan te dienen,
en het modderige water rond zijn dijen klotste en zijn doorweekte wollen mantel opbolde als een zeil,
voelde de vriendelijke monnik plotseling - als door een wonder, naar het scheen - de last van zijn rug getild.
Hij keek op en zag de godin van de wijsheid Vajra Yogini zelf gracieus boven hem vliegen
en omlaag reiken om hem samen met haar mee te nemen naar het paradijs.
De eerste monnik, ten zeerste gelouterd na deze les in de aard van zowel mededogen als uiterlijke schijn,
moest zijn eenzame voetreis alleen voortzetten.
​
Tibetaans - Boeddhistisch
​
In het Tibetaans boeddhisme zien we in dat verlichting zowel vrouwelijke als mannelijke aspecten omvat. We zeggen dat verlichting niet mogelijk is zonder zowel wijsheid als compassie En zoals zonder een moeder nooit een kind kan worden voortgebracht, zo zal compassie zonder wijsheid nooit voldoende zijn om verlichting voort te brengen – hoe sterk die compassie ook mag zijn.
Het vrouwelijke aspect van de verlichting wordt vertegenwoordigd door vrouwelijke boeddhafiguren (yidams). Overal in de Tibetaanse kunst zien we afbeeldingen van vrouwelijke figuren. Er zijn vredige vormen zoals Tara, half-toornige vormen zoals Vajrayogini en toornige vormen zoals de vrouwelijke beschermer Palden Lhamo. Ieder van deze heeft een mannelijke tegenhanger, omdat het mannelijke en het vrouwelijke aspect beide nodig zijn voor verlichting. Sterker nog: we hebben beide nodig gedurende het hele spirituele pad. De eenwording van mannelijke en vrouwelijke energieën is de sleutel tot onze uiteindelijke spirituele vrijheid. Zonder het mannelijke en het vrouwelijke aspect is er geen verlichting mogelijk.
​
​
Twee monniken Bibliodrama
​
1. Het verhaal lezen
2. Ontmoetingen
Dit verhaal bevat diverse fragmenten die als een ontmoeting kunnen gelezen worden.
De werkvorm 'ontmoetingspel' is hierbij een aangewezen werkvorm om dit verhaal te verkennen en te doorleven
Meer informatie over de werking van een ontmoetingsspel: >> Zie Werkvorm Ontmoetingsspel
Ontmoeting 1: Twee monniken gaan samen op pelgrimage
Kort ontmoetingsgesprek over waar ze beiden vandaan komen en waar ze naartoe willen (doel)
Ontmoeting 2: Een monnik ontmoet de vrouw aan de rivier
De monnik ontmoet de vrouw en loopt verder de rivier in….of spreekt de vrouw aan en loopt door…
De monnik spreekt de vrouw aan en wil haar wel over de rivier dragen
De vrouw spreekt de monnik aan… en vraagt om over de rivier gedragen te worden
Ontmoeting3: Een monnik ontmoet de rivier
De monnik zonder de vrouw ontmoet de rivier
De monnik met vrouw ontmoet de rivier
Ontmoeting 4: De monnik aan de overkant spreekt met de monnik bij de vrouw
Kort gesprek over wachten of doorgaan, alleen of samen… e.a.
Ontmoeting 5: De monnik (draagt de vrouw) en ontmoet in de rivier de godin Vajra Yogini
De monnik draagt symbolisch de vrouw, voelt de last van zijn schouders getild en ziet de godin van de wijsheid….
Ontmoeting 6: De monnik aan de overkant spreekt met de opgetilde monnik
​
3. Uitwisseling van belevingen en ervaringen
Naast de belevingen en ervaringen kunnen hier ook de opgedane inzichten m.b.t. het verhaalbegrip worden uitgewisseld
​
Meer informatie over de uitwisseling: >>Zie Begeleiden Uitwisseling
​
De vijf monniken
​
Verhaaltekst
De grootlama van het Noorden ontving de dringende oproep van de lama van het Zuiden om een wijze en heilige monnik te sturen die aan de novicen de eerste opleiding in het geestelijke leven zou kunnen geven. Tot ieders verbazing stuurde de grootlama niet één, maar vijf monniken.
Zij die hem hierover aanspraken, antwoordde hij geheimzinnig: 'Wij mogen ons gelukkig achten als uiteindelijk één van de vijf tot bij de lama geraakt. '
Al enkele dagen was de groep onderweg toen een boodschapper hen tegemoet kwam lopen en zei: 'Onze dorpspriester is gestorven.
Wij hebben een vervanger nodig.' Het dorp leek erg comfortabel te zijn en het salaris van een priester mocht er zijn.
Een van de monniken werd door pastorale bewogenheid voor het volk gegrepen. 'Ik zou geen echte boeddhist zijn,' zei hij, 'als ik niet bleef om deze mensen te dienen.' Dus bleef hij achter.
Enkele dagen later. De vier overige monniken mochten blijven overnachten in het paleis van de koning. Die vond een van de monniken erg sympathiek. 'Blijf bij ons,' zei de koning, 'jij mag met mijn dochter trouwen. En als ik dood ben, zul je mijn troonopvolger worden. '
Tot de prinses voelde de monnik zich aangetrokken en aanlokkelijk werkte ook de luister van het koningschap.
Daarom zei hij: 'Hoe kan ik op het volk van dit koninkrijk een positievere invloed uitoefenen dan als koning?
Ik zou geen echte boeddhist zijn als ik deze gelegenheid niet te baat nam om de zaak van onze heilige godsdienst te dienen.'
Dus bleef hij achter.
De drie overblijvende monniken trokken verder en op een avond in een heuvelachtige streek kwamen zij bij een afgelegen hut.
Daar woonde een lelijk meisje dat hun gastvrijheid bood en God erom dankte dat Hij haar de monniken had gezonden.
Haar ouders waren door bandieten vermoord en het meisje voelde zich erg eenzaam en angstig.
De volgende ochtend, toen het tijd was om te vertrekken, zei één van de monniken: 'Ik zal bij het meisje blijven.
Ik zou geen echte boeddhist zijn als ik geen barmhartigheid kende.' Hij was de derde die uitviel.
Op hun verdere tocht kwamen de twee overblijvende monniken aan in een boeddhistisch dorp.
Tot hun ontzetting ontdekten zij dat al de dorpelingen hun godsdienst hadden opgegeven en onder de invloed stonden van een hindoe-goeroe. Eén van de monniken zei: 'Ik ben het aan deze arme lieden en aan de Boeddha verschuldigd hier te blijven om hen voor de ware godsdienst terug te winnen.' Hij was de vierde die uitviel.
Uiteindelijk arriveerde de vijfde monnik bij de lama in het Zuiden
​
​
De vijf monniken: Bibliodrama
​
1. Het verhaal lezen
Het verhaal wordt voorgelezen
​
2. Verhaal doorleven
De deelnemers worden uitgenodigd om zich te laten aanspreken door één van de monniken in het verhaal.
Zich laten raken door het verhaalgebeuren en meer specifiek door één van de monniken bij de herlezing van het verhaal
3. Verhaal herlezen
Het verhaal wordt herlezen, de deelnemers trachten zich te laten raken door één van de monniken.
Op het speelveld wordt door de begeleider een plaats aangegeven voor elk van de vijf monniken.
- de monnik door pastorale zorg bewogen, die de priester vervangt en de mensen gaat dienen
- de monnik die zich aangetrokken voelt tot het koningschap om zijn volk te dienen
- de barmhartige monnik die bleef om voor het lelijke, eenzame meisje te zorgen
- de monnik die blijft om de ware godsdienst opnieuw te verkondigen en de mensen voor Boeddha terug te winnen.
- de monnik die in het Zuiden de novicen een eerste opleiding in geestelijk leven gaat geven.
​
Afzonderlijk de vijf verschillende monniken op een groot blad aangeven en deze op het speelveld in een grote cirkel leggen.
In de volgorde van het verhaal.
De deelnemers nemen een plaats in op het speelveld bij de monnik die hen geraakt heeft.
Er kunnen meerdere deelnemers voor een zelfde monnik kiezen.
Ook kunnen bepaalde monniken niet gekozen worden.
Mogelijk kunnen die 'in verbeelding' een plaats krijgen.
De begeleider geeft aan dat er ook een monnik aanwezig is op de aangegeven plaats
en markeert deze plek met een voorwerp vb een stoel, een doek...
​
4. Rolinleving
De spelers leven zich in in hun gekozen rol
Ze worden door de begeleider gevraagd zich voor te stellen: Wie ben je? Vertel eens kort.
Elke monnik stelt zich kort voor en vertelt welke keuze hij heeft gemaakt.
​
Meer informatie over Rolinleving: >> naar Werkvorm Rolinleving
Meer informatie over Interview: >> naar Werkvorm Interview
​
5. Verdiepende verantwoording.
De begeleider nodigt de monniken uit aan elkaar te vertellen waarom ze deze keuze maken
Verdiepende en verruimende vragen van de begeleider kunnen daarbij helpen.
Meer informatie over vraagstelling: >> naar Werkvorm Interview
De andere monniken kunnen de keuze van de monniken bevragen.
Zo ontstaat er een interactiespel dat de begeleider in goede banen moet leiden.
Meer informatie over het begeleiden van de interactie: >> Naar Boek : Bibliodrama begeleiden
​
Wanneer alle monniken hun verhaal hebben vertelt en bevraagd zijn geweest sluit de begeleider het speldeel van het bibliodrama af.
De spelers worden gevraagd hun gespeelde rol af te leggen en weer een gewone deelnemer te worden.
Dan is er ruimte voor de uitwisseling van ervaringen.
6. Uitwisseling van belevingen en ervaringen
De deelnemers wordt gevraagd aan elkaar hun belevingen en ervaringen als monnik tijdens het spel met elkaar te delen.
Daarna wordt hen gevraagd de ervaringen uit het eigen leven die ze bij hun spel of van de andere daalnemers kunnen associeren aan elkaar te vertellen
​
Meer informatie over de uitwisseling: >> Naar Begeleiden Uitwisseling
​
7. Afsluitende verhaallezing.
​
Het verhaal wordt nog een laatste maal herlezen en de eigen ervaringen bij het spel en de uitwisseling worden er aan aangereikt
​
De wonderbaarlijke perenboom
Dit verhaal werd tijdens een Follow-up dag voor begeleiders van bibliodrama heel uitgebreid spelend verkend.
Diverse spelvormen werden gehanteerd voor een hele reeks verhaalfragmenten.
Naast de voorbereidende uitwerking van de bibliodrama werkvormen
zijn er ook belevingen en ervaringen van de deelnemers opgenomen.
Het geheel is in een pdf bestand hierbij weergegeven
Het werd gepubliceerd in het tijdschrift Catechetische Service als:
Agten, J., Religiodrama: Een verkenning van een Tibetaans-boeddhistisch verhaal via diverse werkvormen:
De wonderbaarlijke perenboom in Catechetische Service sept. 2005, jg. 34, nr. 1. pp.1-9
Aanklikken